Onze omgeving
bestond vroeger uit grote heidevelden met daarop hoofdzakelijk dierlijk leven, waar zo nu en dan wel eens mensen kwamen om te jagen. Die verbleven dan tijdelijk in hutjes op de hoger gelegen stukken grond, maar uiteindelijk werden deze hoogten vast bevolkt.
Dit gebeurde vooral in deze omgeving eerst op de plekken waar zich nu de huidige dorpen Haule, Norg en Bakkeveen bevinden. Vanuit Haule liep het zogenaamde Haulerveld. Dit liep tot aan het huidige Haulerwijk en Waskemeer.
Toen men hier met het afgraven van het veen begon, sprak men nog van Haulerwijk-beneden (sinds 1953 Waskemeer), Haulerwijk-midden en Haulerwijk-boven (thans Haulerwijk).
Een aantal mensen heeft wel eens onderzoek gedaan naar het ontstaan van Haulerwijk en hierover geschreven. Hieronder een aantal verwijzingen.
Op herinneringscentrum Westerbork
Er staan een biografische schetsen van oa. Adriaan Veen, Derk ter Veld en Miente Viersen.
Foto: Miente Viersen
Wietze Duursma.
Duursma heeft een verhaal geschreven over de geschiedenis van Haulerwijk en Waskemeer. Er mist helaas echter één pagina.
Het is een flipboek, dat even moet laden.
Dit verhaal kunt u hier lezen.
Sander Reinders.
Een deel van de geschiedenis van Haulerwijk en de omgeving aangevuld met oude afbeeldingen uit het dorpsarchief.
De gegevens zijn tot stand gekomen naar aanleiding van een lezing van dhr. Sander Reinders.
Dit verhaal kunt u hier lezen.
Compagnonsvaart
Eén der belangrijkste bronnen van welvaart en vooruitgang voor de Friese Wouden is de ontginning der uitgestrekte hoogveengebieden geweest. Evenals in de andere veenstreken hebben zich met dat doel ook in Friesland consortia van aanzienlijke personen gevormd die als kapitaalverstrekkers en ondernemers optraden. Dit zijn dan de veencompagnieën, waarvan de Opsterlandse één der voornaamste was.
Verschillende bekende namen op de kaart herinneren ons nog aan de veenkoloniën. Wij denken nauwelijks meer aan de betekenis als wij spreken van Heerenveen, Drachtster Compagnie, Jonkersland of Compagnonsvaart. Op persoonlijker wijze wordt de herinnering bewaard aan de voorname exploitanten in namen als Engelenvaart en Boelenslaan. Vele tientallen wijken bewaren nog naast hun namen ook die van personen van bescheidener allure, die bij de vervening een rol speelden, zoals de veenbazen, die anders slechts uit de archieven op te sporen zouden zijn.